50 χρόνια από τη δολοφονία του Στεφ. Βιλδεμίρη: Οι εκλογές του 1961 στην πόλη της Θεσσαλονίκης
Του Δημήτρη ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΠΟΥΛΟΥ
εφημεριδα ΑΥΓΗ 22/10/2001
Με αφορμή την εκδήλωση που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη για να τιμηθεί ο αξέχαστος νεολαίος της ΕΔΑ Στέφανος Βιλδεμίρης, ο οποίος δολοφονήθηκε στις εκλογές βίας και νοθείας του 1961, θα ήθελα, ως κάτοικος της πόλης εκείνη την εποχή, ν' αναφερθώ σε μερικά ακόμη συμβάντα στη Θεσσαλονίκη σ' εκείνες τις αιματοβαμμένες εκλογές, συμπληρώνοντας έτσι το πλαίσιο μέσα στο οποίο πραγματοποιήθηκε το έγκλημα, όπως το περιγράφει στην "Αυγή" της Κυριακής της 16.10.11 ο φίλος Μόρφης Στεφούδης.
Οι εκλογές εκείνες, παρ' όλο που ήταν εκλογές βίας και τρομοκρατίας σε όλη την Ελλάδα, στην πόλη της Θεσσαλονίκης στάθηκαν ακόμη πιο σκληρές. Πρωταγωνιστές της βίας ήταν η αστυνομία της πόλης που τότε είχαν επικεφαλής τους γνωστούς Μήτσου, Καμουτσή, Καπελώνη κ.ά., καθώς και τις διάφορες παρακρατικές ομάδες που και αυτές προστατεύονταν από την αστυνομία. "Αγανακτισμένους" πολίτες τους ονόμαζαν οι τότε κυβερνώντες και τα όργανά τους. Ήταν διάφοροι πρώην συνεργάτες των Γερμανών και των Βούλγαρων κατακτητών, άνθρωποι του υπόκοσμου και άλλα λούμπεν στοιχεία, που τους είχαν οργανώσει με στόχο την αριστερά, αλλά και τη Δημοκρατία γενικότερα. Όλος αυτός ο συρφετός κατέβαλε κάθε προσπάθεια να επιβάλει τον τρόμο σε ολόκληρη την πόλη.
Τα γραφεία της ΕΔΑ ήταν περικυκλωμένα μέρα και νύχτα από αστυνομικούς, αλλά και από χαφιέδες και παρακρατικούς με πολιτικά. Το ίδιο γινόταν και με όλους τους γνωστούς ΕΔΑΐτες. Ο χαφιές τούς ακολουθούσε από τη στιγμή που έβγαιναν από τα σπίτια τους ώς την ώρα που γύριζαν. Χαφιέδες είχαν τοποθετήσει και σε όλες τις επιχειρήσεις αριστερών που είχαν κάποια πολιτική δραστηριότητα. Και οι προσκλήσεις πολιτών στα αστυνομικά τμήματα βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη...
Στην κεντρική προεκλογική συγκέντρωση του ΠΑΜΕ (έτσι ονομάσαμε το εκλογικό μας σχήμα τότε) που έγινε στην πλατεία Αριστοτέλους, με ομιλητή τον πρόεδρο της ΕΔΑ Γιάννη Πασαλίδη, παρ' όλο που έκαναν την εμφάνισή τους σε πολλά σημεία οι ομάδες των παρακρατικών, δεν τόλμησαν να παρέμβουν γιατί ήταν πολύς ο κόσμος. Στις υπόλοιπες, τις συνοικιακές συγκεντρώσεις, όμως, που έγιναν σε Καλαμαριά, Κάτω Τούμπα, Νεάπολη και Συκιές, με κεντρικό ομιλητή τον Βασίλη Εφραιμίδη, το κλίμα ήταν αφόρητο. Στίφη παρακρατικών συγκεντρώνονταν γύρω μας με πέτρες, ξύλα, βρυσιές και εμπρηστικά συνθήματα (ένα απ' αυτά ήταν "Στη Βουλγαρία, στη Βουλγαρία") προσπαθώντας να μας διαλύσουν. Το ότι δεν το κατόρθωναν οφείλονταν στην ψυχραιμία των συγκεντρωμένων αγωνιστών. Ιδιαίτερα τρομοκρατική στάθηκε εκείνη της Τούμπας, όπου οι εκατοντάδες παρακρατικοί έσπασαν με πέτρες τα τζάμια του καφενείου μας όπου γινόταν η ομιλία, έσπασαν το αυτοκίνητο της υποψήφιας του συνδυασμού μας Κωστόπουλου και φοβερίζοντας έναν-έναν τους συγκεντρωμένους, μας ακολούθησαν ως το κέντρο της πόλης. Εκεί, μεταξύ των άλλων, χτύπησαν πολύ άσχημα και το στέλεχος της ΕΔΑ Καλαμαριάς Βασίλη Πεκλάρη.
Μ' έναν λόγο ολόκληρη η πόλη βρίσκονταν στο έλεος του χωροφύλακα, του χαφιέ και του παρακρατικού...
Το προεκλογικό υλικό του ΠΑΜΕ στάθηκε αδύνατο να διακινηθεί μέσα από τα γραφεία της ΕΔΑ αφού βρισκόταν σε αστυνομικό κλοιό. Γι' αυτό και ξεφορτώθηκε στο σπίτι μας, το σπίτι όπου κατοικούσαμε τότε με τη Ρούλα Παλαιολογοπούλου. Ήταν μια σοφίτα με δύο δωμάτια και κουζίνα στην οδό Παύλου Μελά αριθ. 31 στο κέντρο της πόλης. Εμείς οι δύο φύγαμε για την Αχαΐα να ψηφίσουμε και αφήσαμε τα κλειδιά στους Γιώργο Κομψόπουλο και την Καίτη Τσαρουχά. Από εκεί θα το έπαιρναν οι οργανώσεις και το μοίραζαν. Από αυτό το υλικό πήραν να μοιράσουν και οι δύο νεολαίοι μας, ο Στέφανος Βιλδεμίρης και ο Μόρφης Στεφούδης.
Μετά την τραγική δολοφονία του Στέφανου, όμως, το μεγαλύτερο μέρος αυτού του υλικού έμεινε αδιάθετο. Ήταν ένα θαυμάσιο υλικό, αλλά δεν ήταν κατάλληλο για μετά τις εκλογές. Γι' αυτό και το καίγαμε με τη Ρούλα στη σόμπα και καιγόταν η καρδιά μας...
Να πούμε πως η τρομοκρατία συνεχίστηκε και μετά τις εκλογές, ετοιμάζοντας και τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη λίγο αργότερα, θα ήταν πλεονασμός...
Του Δημήτρη ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΠΟΥΛΟΥ
εφημεριδα ΑΥΓΗ 22/10/2001
Με αφορμή την εκδήλωση που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη για να τιμηθεί ο αξέχαστος νεολαίος της ΕΔΑ Στέφανος Βιλδεμίρης, ο οποίος δολοφονήθηκε στις εκλογές βίας και νοθείας του 1961, θα ήθελα, ως κάτοικος της πόλης εκείνη την εποχή, ν' αναφερθώ σε μερικά ακόμη συμβάντα στη Θεσσαλονίκη σ' εκείνες τις αιματοβαμμένες εκλογές, συμπληρώνοντας έτσι το πλαίσιο μέσα στο οποίο πραγματοποιήθηκε το έγκλημα, όπως το περιγράφει στην "Αυγή" της Κυριακής της 16.10.11 ο φίλος Μόρφης Στεφούδης.
Οι εκλογές εκείνες, παρ' όλο που ήταν εκλογές βίας και τρομοκρατίας σε όλη την Ελλάδα, στην πόλη της Θεσσαλονίκης στάθηκαν ακόμη πιο σκληρές. Πρωταγωνιστές της βίας ήταν η αστυνομία της πόλης που τότε είχαν επικεφαλής τους γνωστούς Μήτσου, Καμουτσή, Καπελώνη κ.ά., καθώς και τις διάφορες παρακρατικές ομάδες που και αυτές προστατεύονταν από την αστυνομία. "Αγανακτισμένους" πολίτες τους ονόμαζαν οι τότε κυβερνώντες και τα όργανά τους. Ήταν διάφοροι πρώην συνεργάτες των Γερμανών και των Βούλγαρων κατακτητών, άνθρωποι του υπόκοσμου και άλλα λούμπεν στοιχεία, που τους είχαν οργανώσει με στόχο την αριστερά, αλλά και τη Δημοκρατία γενικότερα. Όλος αυτός ο συρφετός κατέβαλε κάθε προσπάθεια να επιβάλει τον τρόμο σε ολόκληρη την πόλη.
Τα γραφεία της ΕΔΑ ήταν περικυκλωμένα μέρα και νύχτα από αστυνομικούς, αλλά και από χαφιέδες και παρακρατικούς με πολιτικά. Το ίδιο γινόταν και με όλους τους γνωστούς ΕΔΑΐτες. Ο χαφιές τούς ακολουθούσε από τη στιγμή που έβγαιναν από τα σπίτια τους ώς την ώρα που γύριζαν. Χαφιέδες είχαν τοποθετήσει και σε όλες τις επιχειρήσεις αριστερών που είχαν κάποια πολιτική δραστηριότητα. Και οι προσκλήσεις πολιτών στα αστυνομικά τμήματα βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη...
Στην κεντρική προεκλογική συγκέντρωση του ΠΑΜΕ (έτσι ονομάσαμε το εκλογικό μας σχήμα τότε) που έγινε στην πλατεία Αριστοτέλους, με ομιλητή τον πρόεδρο της ΕΔΑ Γιάννη Πασαλίδη, παρ' όλο που έκαναν την εμφάνισή τους σε πολλά σημεία οι ομάδες των παρακρατικών, δεν τόλμησαν να παρέμβουν γιατί ήταν πολύς ο κόσμος. Στις υπόλοιπες, τις συνοικιακές συγκεντρώσεις, όμως, που έγιναν σε Καλαμαριά, Κάτω Τούμπα, Νεάπολη και Συκιές, με κεντρικό ομιλητή τον Βασίλη Εφραιμίδη, το κλίμα ήταν αφόρητο. Στίφη παρακρατικών συγκεντρώνονταν γύρω μας με πέτρες, ξύλα, βρυσιές και εμπρηστικά συνθήματα (ένα απ' αυτά ήταν "Στη Βουλγαρία, στη Βουλγαρία") προσπαθώντας να μας διαλύσουν. Το ότι δεν το κατόρθωναν οφείλονταν στην ψυχραιμία των συγκεντρωμένων αγωνιστών. Ιδιαίτερα τρομοκρατική στάθηκε εκείνη της Τούμπας, όπου οι εκατοντάδες παρακρατικοί έσπασαν με πέτρες τα τζάμια του καφενείου μας όπου γινόταν η ομιλία, έσπασαν το αυτοκίνητο της υποψήφιας του συνδυασμού μας Κωστόπουλου και φοβερίζοντας έναν-έναν τους συγκεντρωμένους, μας ακολούθησαν ως το κέντρο της πόλης. Εκεί, μεταξύ των άλλων, χτύπησαν πολύ άσχημα και το στέλεχος της ΕΔΑ Καλαμαριάς Βασίλη Πεκλάρη.
Μ' έναν λόγο ολόκληρη η πόλη βρίσκονταν στο έλεος του χωροφύλακα, του χαφιέ και του παρακρατικού...
Το προεκλογικό υλικό του ΠΑΜΕ στάθηκε αδύνατο να διακινηθεί μέσα από τα γραφεία της ΕΔΑ αφού βρισκόταν σε αστυνομικό κλοιό. Γι' αυτό και ξεφορτώθηκε στο σπίτι μας, το σπίτι όπου κατοικούσαμε τότε με τη Ρούλα Παλαιολογοπούλου. Ήταν μια σοφίτα με δύο δωμάτια και κουζίνα στην οδό Παύλου Μελά αριθ. 31 στο κέντρο της πόλης. Εμείς οι δύο φύγαμε για την Αχαΐα να ψηφίσουμε και αφήσαμε τα κλειδιά στους Γιώργο Κομψόπουλο και την Καίτη Τσαρουχά. Από εκεί θα το έπαιρναν οι οργανώσεις και το μοίραζαν. Από αυτό το υλικό πήραν να μοιράσουν και οι δύο νεολαίοι μας, ο Στέφανος Βιλδεμίρης και ο Μόρφης Στεφούδης.
Μετά την τραγική δολοφονία του Στέφανου, όμως, το μεγαλύτερο μέρος αυτού του υλικού έμεινε αδιάθετο. Ήταν ένα θαυμάσιο υλικό, αλλά δεν ήταν κατάλληλο για μετά τις εκλογές. Γι' αυτό και το καίγαμε με τη Ρούλα στη σόμπα και καιγόταν η καρδιά μας...
Να πούμε πως η τρομοκρατία συνεχίστηκε και μετά τις εκλογές, ετοιμάζοντας και τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη λίγο αργότερα, θα ήταν πλεονασμός...
