Στις 5 – 15 Φεβρουαρίου 1968 συνήλθε στη Βουδαπέστη η 12η Πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ για να εξετάσει την πολιτική κατάσταση της Ελλάδας με τη δικτατορία και εσωκομματικά ζητήματα.
Τρία μέλη του Πολιτικού Γραφείου, οι Μήτσος Παρτσαλίδης, Ζήσης Ζωγράφος, Πάνος Δημητρίου, και ακόμη οι Δημήτρης Βατουσιανός, Βασίλης Ζάχος, Σταύρος Καράς, Θανάσης Καρτσούνης, Λεωνίδας Τζεφρώνης, επτά αναπληρωματικά μέλη της ΚΕ και τα τρία μέλη της Κεντρικής Εξελεγκτικής Επιτροπής διαφώνησαν με την πλειοψηφία σε εσωκομματικά και κεντρικά πολιτικά ζητήματα, όπως η πολιτική των συμμαχιών και ο ρόλος της Σοβιετικής Ένωσης και αποχώρησαν.
Αυτά τα στελέχη εκπροσωπούσαν μία τάση που από καιρό διαμορφωνόταν, δυσφορούσε για την απόλυτη εξάρτηση του κόμματος από τις επιλογές της σοβιετικής ηγεσίας και έβλεπε με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στην Τσεχοσλοβακία και την «Άνοιξη της Πράγας».
Με απόφαση της 12ης Ολομέλειας καθαιρέθηκαν τα τρία διαφωνούντα μέλη του Π.Γ. και περιθωριοποιήθηκαν οι υπόλοιποι. Στην ψηφοφορία που ακολούθησε ο μόνος που μειοψήφησε ήταν ο Πέτρος Ρούσος που όμως δε συντάχτηκε με τους αποχωρήσαντες και παρέμεινε στις γραμμές του ΚΚΕ που οδηγήθηκε φυσικά στη διάσπαση.
Μαζί με τους διαφωνούντες συμπαρατάχτηκαν άλλα στελέχη του “Γραφείου Εσωτερικού”, δηλαδή του τμήματος της ηγεσίας που δρούσε στο εσωτερικό της χώρας σε συνθήκες παρανομίας, όπως οι Μπάμπης Δρακόπουλος, Νίκος Καρράς, Αντώνης Μπριλλάκης, Τάκης Μπενάς κ.ά. Έτσι συγκροτήθηκε το ΚΚΕ-Εσωτερικού, τα στελέχη του οποίου απέδιδαν την ονομασία «ΚΚΕ-Εξωτερικού» στο τμήμα του κόμματος που ακολουθούσε την ηγεσία.
Από όλους αυτούς ακόμα είναι στη ζωή ο σ. Πάνος Δημητρίου
*Από Μπάμπη Βακαλόπουλο