Το μεσημέρι της 30ης Οκτωβρίου η Θεσσαλονίκη είναι ελεύθερη.
Η περιγραφή του Γιώργου Ιωάννου:
«Από την οδό της Αγίας Σοφίας κατέβαιναν, σαρώνοντας τις γειτονιές, τα παιδιά του Κουλέ Καφέ, του Αγίου Παύλου, της Ακρόπολης, της Κασσάνδρου. Το Τσινάρι, Εσκί-Ντελίκ, Προφήτης Ηλίας, Διοικητήριο κατέβαιναν τη Βενιζέλου. Από το Βαρδάρι πάλι ερχόταν, ξιπόλητη, ρακένδυτη, πειναλέα, σπαρταρώντας από ενθουσιασμό, η Ραμόνα, η Επτάλοφος, ο παλιός Σταθμός, η Νεάπολη, η Σταυρούπολη, ενώ αντίθετα, από ανατολικά κατάφταναν μέσα σε σκόνη και αλαλαγμό, με τρομπέτες, παντιέρες, λάβαρα και χωνιά η Τούμπα, η Αγία Φωτεινή, η Ευαγγελίστρια, η Τριανδρία, ακόμα και η τόσο μακρινή Καλαμαριά. Πλημμύρισαν δρόμοι και πλατείες. Πανζουρλισμός. Φιλιόμασταν, αγκαλιαζόμασταν, χαϊδευόμασταν, δεν ξέραμε τι λέμε από την ταραχή μας. Λέγαμε «Χριστός Ανέστη», λέγαμε «Ελευθερία», «Ποτέ ξανά». Σάμπως να ’ταν στο χέρι μας, αλλά έτσι νομίζεις σε τέτοιες στιγμές…» (από τη συλλογή «Το δικό μας αίμα») .
Στη συγκέντρωση που έγινε στην πλατεία Αριστοτέλους διαβάστηκε, μέσα σε άκρατο ενθουσιασμό διακήρυξη του ΕΑΜ. Η πόλη ζούσε παρόμοιες στιγμές με την απελευθέρωση του 1912.
Για τις στιγμές εκείνες χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία του Γιάννη Πατσακίδη, ΕΛΑΣίτη , που πήρε μέρος στις μάχες απελευθέρωσης της πόλης:
«Η αποστολή του Τάγματός μας που ήταν να εμποδίσουμε την ανατίναξη της Ηλεκτρικής Εταιρίας και του υδραγωγείου επιτεύχθηκε. Ωστόσο οι Γερμανοί υποχωρώντας ανατίναξαν τις τηλεφωνικές και ηλεκτρικές παροχές έξω από τη Σταυρούπολη. Η μάχη όμως είχε κερδηθεί. Οι απελευθερωτικές δυνάμεις παραλάμβαναν τις συνοικίες και το κέντρο της πόλης, ενώ παντού ξεχύνονταν κόσμος χαρούμενος, ευτυχισμένος. Μας σκέπαζαν με λουλούδια, μας γέμιζαν με τρόφιμα και φρούτα… Οι δρόμοι της αγοράς πλημμύρισαν από κόσμο. Ενα αυθόρμητο πανηγύρι που δεν περιγράφεται με λόγια. Χιλιάδες λαού κατέφθαναν από τις συνοικίες και κατέκλυσαν την πλατεία Αριστοτέλους».
οι περισσότερες φωτογραφίες είναι απο το αρχειο του Σπυρου Κουζινοπουλου και δημοσιευθηκαν στο βιβλιο του "Ελευθερια, η αγνωστη εφημεριδα και οργανωση της κατοχης" που εκδοθηκε το 1986
 |
ΕΑΜ γυναικείο τμήμα στην Θεσσαλονικη
|
 |
| Με σημαίες στην Π. Μελά |
 |
| Τμήμα του ΕΛΑΣ στην Θεσσαλονίκη |
 |
| Καπετάν Νικήτας-Κώστας Συννεφάκης του 50ου Συνταγματος ΕΛΑΣ |
 |
| Ο ΕΛΑΣ στην παραλιακη λεωφόρο |
 |
| Το μνημείο των πεσόντων στην Αγια Σοφία (το έκαψαν οι Χίτες) |
 |
| ΕΠΟΝίτες στον Λευκό πύργο |
 |
| Ο ΕΑΜίτης μητροπολίτης Ιωακείμ |
 |
| τμήμα του ΕΛΑΣ στην πλ Αγ Σοφίας |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου