ΔΕΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ με τα «ΝΑΙ» και τα «ΟΧΙ» στο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Δημήτρης Κατσορίδας,REDPROJECT

1) Η συμφωνία για το Μακεδονικό είναι από διπλωματικής άποψης μια επιτυχία για τον ελληνικό αστισμό συνολικά. Διότι, από οικονομικής άποψης, το θέμα είναι λυμένο για το ελληνικό κεφάλαιο από τη δεκαετία του 1990, με την τεράστια διείσδυση που έκανε στις χώρες των Βαλκανίων. 

Συ­γκε­κρι­μέ­να, η Ελ­λά­δα έρ­χε­ται πρώτη σε επεν­δύ­σεις ελ­λη­νι­κών επι­χει­ρή­σε­ων (πάνω από 400) που δρα­στη­ριο­ποιού­νται στην ΠΓΔΜ, φτά­νο­ντας πε­ρί­που τα 5,6 δις δο­λά­ρια. Με­τα­ξύ αυτών είναι ο ΑΚΤΩΡ, η ΣΙ­ΔΕ­ΝΟΡ, ο ΤΙΤΑΝ, ενώ τα Ελ­λη­νι­κά Πε­τρέ­λαια (ΕΛΠΕ) κα­τέ­χουν το 75% στην αγορά των καυ­σί­μων και η ΔΕΗ εξα­γό­ρα­σε την πρώτη εται­ρεία ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας. Και δεν ανα­φε­ρό­μα­στε στο ρόλο των ελ­λη­νι­κών τρα­πε­ζών, στις αλυ­σί­δες Σού­περ Μάρ­κετ (π.χ. Βε­ρό­που­λος) κλπ. Αν αυτό δεν είναι ιμπε­ρια­λι­στι­κή διείσ­δυ­ση από τον ελ­λη­νι­κό κα­πι­τα­λι­σμό στο γει­το­νι­κό κρά­τος, τότε πως αλ­λιώς μπο­ρεί να ονο­μα­στεί; Κατά πως φαί­νε­ται, η κα­πι­τα­λι­στι­κή Ελ­λά­δα έχει λύσει στην πράξη το ζή­τη­μα του ονό­μα­τος.

2) Για πρώτη φορά στα χρο­νι­κά της πα­γκό­σμιας δι­πλω­μα­τί­ας ένα κρά­τος ανα­γκά­ζε­ται να αλ­λά­ξει όνομα επει­δή του το επι­βάλ­λει ένα άλλο κρά­τος. Το Βό­ρεια Μα­κε­δο­νία, αν τε­λι­κά υιο­θε­τη­θεί από τους γεί­το­νές μας, απο­τε­λεί μια με­γά­λη υπο­χώ­ρη­ση γι’ αυ­τούς, επει­δή η μα­κε­δο­νι­κή διά­στα­ση απο­τε­λεί τον βα­σι­κό προσ­διο­ρι­σμό της εθνι­κής τους ταυ­τό­τη­τας, σε αντί­θε­ση με την Ελ­λά­δα που είναι μέρος της ευ­ρύ­τε­ρης ελ­λη­νι­κής ταυ­τό­τη­τας και κλη­ρο­νο­μιάς και όχι το σύ­νο­λο της όπως συμ­βαί­νει με το γει­το­νι­κό έθνος (δες Α. Ηρα­κλεί­δης, Η Εφη­με­ρί­δα των Συ­ντα­κτών, 16-17/6/2018). Και ο αυ­το­προσ­διο­ρι­σμός είναι ανα­φαί­ρε­το δι­καί­ω­μα του κα­θε­νός. Γι’ αυτό δεν είναι τυ­χαίο που οι εκεί εθνι­κι­στές κα­ταγ­γέλ­λουν τη συμ­φω­νία που έκα­ναν Αθή­να-Σκό­πια ως επι­ζή­μια. Βέ­βαια, τόσο το ΝΑΤΟ όσο και η ΕΕ έκα­ναν, με όλους τους τρό­πους, σαφές στον Πρω­θυ­πουρ­γό της ΠΓΔΜ, τον Ζάεφ, ότι η λύση περ­νά­ει μέσα από την συ­νεν­νό­η­ση με την Αθήνα, ανα­γνω­ρί­ζο­ντας στην ελ­λη­νι­κή πλευ­ρά ρόλο «το­πάρ­χη» στην ευ­ρύ­τε­ρη πε­ριο­χή. Έτσι, οι γεί­το­νες συ­μπλη­ρώ­νουν το όνομά τους, κά­νουν δια­κρι­τή τη δια­φο­ρά τους με την ιστο­ρία της Ελ­λά­δας, ενώ το ΝΑΤΟ εξα­σφα­λί­ζει έναν ακόμα σύμ­μα­χο στην αντι­πα­ρά­θε­ση με την Ρωσία.

3) Η πάλη ενά­ντια στους σχε­δια­σμούς του ΝΑΤΟ στα Βαλ­κά­νια είναι προ­φα­νές ότι πρέ­πει να γί­νε­ται από την Αρι­στε­ρά σε όλες τις χώρες των Βαλ­κα­νί­ων, και θα ήταν ση­μα­ντι­κό αν μπο­ρού­σε να υπάρ­ξει κά­ποιος συ­ντο­νι­σμός με­τα­ξύ τους. Όμως, εν τω με­τα­ξύ, πως αλ­λιώς θα μπο­ρού­σε να λυθεί το θέμα του ονό­μα­τος; Εδώ προ­κύ­πτουν μια σειρά από δύ­σκο­λα ερω­τή­μα­τα προς επί­λυ­ση. Ο ένας τρό­πος επί­λυ­σης, τον οποίο συ­νή­θως προ­βάλ­λει ένα τμήμα της ελ­λη­νι­κής Αρι­στε­ράς, που δεί­χνει ιδιαί­τε­ρη έμ­φα­ση στα εθνι­κά θέ­μα­τα, είναι με βέτο της Ελ­λά­δας. Όμως, αυτό εμπε­ριέ­χει μια αντί­φα­ση. Δη­λα­δή, πως γί­νε­ται να κα­λού­με σε αντι-ΝΑ­ΤΟϊ­κό αγώνα, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας το ΝΑ­ΤΟϊ­κό δι­καί­ω­μα βέτο της χώρας; Ένα άλλο επι­χεί­ρη­μα που ακού­γε­ται, πάλι από το προ­α­να­φερ­θέν τμήμα της Αρι­στε­ράς, είναι ότι το ΝΑΤΟ θέλει να απο­στα­θε­ρο­ποι­ή­σει την Ελ­λά­δα. Εδώ προ­κύ­πτουν νέα ερω­τή­μα­τα. Άραγε, γιατί το ΝΑΤΟ να θέλει να απο­στα­θε­ρο­ποι­ή­σει ένα ισχυ­ρό και πο­λι­τι­κά στα­θε­ρό σύμ­μα­χο, όπως η Ελ­λά­δα, για ένα πολύ μι­κρό­τε­ρο, αδύ­να­μο και με πολύ μι­κρό­τε­ρο ει­δι­κό βάρος, όπως είναι το κρά­τος της Βό­ρειας Μα­κε­δο­νί­ας; Μήπως, επει­δή η Ελ­λά­δα είναι χώρα αντάρ­της και γι’ αυτό την επι­βου­λεύ­ο­νται; Μήπως κάνει αντι-ιμπε­ρια­λι­στι­κό αγώνα; Προ­φα­νώς και όχι. Άρα, γιατί να θέ­λουν να απο­στα­θε­ρο­ποι­ή­σουν την Ελ­λά­δα, η οποία είναι μέλος του ΝΑΤΟ;

4) Μια άλλη λύση, που προ­κρί­νει ένα άλλο τμήμα, κυ­ρί­ως της διε­θνι­στι­κής Αρι­στε­ράς, είναι ότι θα έπρε­πε να γίνει μια συμ­φω­νία με βάση το συ­νταγ­μα­τι­κό όνομα της γει­το­νι­κής χώρας, η οποία θα ήταν ανε­ξάρ­τη­τη από την έντα­ξη στο ΝΑΤΟ. Μα, όταν θα ερ­χό­ταν το θέμα της έντα­ξης, της Βό­ρειας Μα­κε­δο­νί­ας, τότε τι θα έκανε η Ελ­λά­δα, η οποία είναι χώρα μέλος του ΝΑΤΟ; Θα αρ­νιό­ταν; Με πια δι­καιο­λο­γία; Εξάλ­λου, αφού η θέ­λη­ση αυτού του κρά­τους είναι να εντα­χθεί στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, με βάση πιο λόγο η Ελ­λά­δα, χώρα μέλος και των δύο ορ­γα­νι­σμών, θα το εμπό­δι­ζε; Όσο και να δια­φω­νού­με με την έντα­ξη της γει­το­νι­κής χώρας στο ΝΑΤΟ, εντού­τοις δεν μπο­ρού­με να απο­φα­σί­σου­με εμείς για αυ­τούς αν είναι κακό ή όχι. Τότε, τι συ­νέ­βη; Απλά, οι ΝΑ­ΤΟϊ­κοι, ζή­τη­σαν κα­τα­νό­η­ση από τους Έλ­λη­νες συμ­μά­χους τους, προ­κει­μέ­νου να προ­χω­ρή­σουν χωρίς προ­σκόμ­μα­τα στην επί­λυ­ση του ονό­μα­τος και αυτοί φυ­σι­κά την έδει­ξαν, με ισχυ­ρά ανταλ­λάγ­μα­τα από τους γεί­το­νες. Εν τω με­τα­ξύ, τους ευ­νό­η­σε όλους και η συ­γκυ­ρία, λόγω των δυο κυ­βερ­νή­σε­ων, οι οποί­ες ήθε­λαν να λυθεί το πρό­βλη­μα. Και πράγ­μα­τι είναι μια ευ­νοϊ­κή συ­γκυ­ρία, να λυθεί το επί­μα­χο θέμα του ονό­μα­τος, επει­δή αύριο κα­νείς δεν μπο­ρεί να γνω­ρί­ζει πως μπο­ρούν να δια­μορ­φω­θούν οι συ­σχε­τι­σμοί. Επί­σης, όταν μι­λά­με για το ρόλο του ΝΑΤΟ, είναι σκό­πι­μο να μι­λά­με και για τον ρόλο της Ρω­σί­ας στην ευ­ρύ­τε­ρη πε­ριο­χή. Εκτός και αν δεν θε­ω­ρού­με ότι είναι και αυτή μια ιμπε­ρια­λι­στι­κή δύ­να­μη.

5) Το βα­σι­κό πρό­βλη­μα δεν είναι οι σχε­δια­σμοί του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Με βάση την ιστο­ρία αυτοί είναι σχε­τι­κά γνω­στοί. Αντί­θε­τα, το βα­σι­κό πρό­βλη­μα είναι για την Αρι­στε­ρά, επει­δή το ζή­τη­μα δεν λύ­νε­ται με όρους ερ­γα­τι­κών τά­ξε­ων και ερ­γα­τι­κού διε­θνι­σμού. Δη­λα­δή, δεν λύ­νε­ται με όρους ηγε­μο­νί­ας της Αρι­στε­ράς. Άρα, κάπως θα λυ­νό­ταν. Και λύ­νε­ται με όρους αστι­κής ηγε­μο­νί­ας, κυ­ρί­ως υπέρ το ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού, διότι αυτός είναι ο ισχυ­ρό­τε­ρος στα Βαλ­κά­νια, γι’ αυτό εντάσ­σε­ται στους σχε­δια­σμούς του ΝΑΤΟ. Άρα, το σύν­θη­μα «Έξω η Ελ­λά­δα από το ΝΑΤΟ», είναι το μόνο ει­λι­κρι­νές σύν­θη­μα, με το οποίο μπο­ρού­με να συ­νερ­γα­στού­με με την εκεί Αρι­στε­ρά, που αυτό προ­βάλ­λει. Αλ­λιώς, θα φαί­νε­ται σαν η Αρι­στε­ρά να ανα­λαμ­βά­νει να υπε­ρα­σπί­ζε­ται τον ελ­λη­νι­κό αστι­σμό, μη απο­δε­χό­με­νη την επί­λυ­ση της ονο­μα­σί­ας του γει­το­νι­κού κρά­τους με το πρό­σχη­μα ότι γί­νε­ται από το ΝΑΤΟ.

6) Τε­λι­κά, ποια είναι η αντι­πρό­τα­ση; Μήπως, να πε­ρι­μέ­νου­με να δια­λυ­θεί πρώτα το ΝΑΤΟ και να γίνει σο­σια­λι­σμός; Άρα, μέχρι να συμ­βεί αυτό, απο­δε­χό­μα­στε την μη λύση; Όμως, και η μη λύση, δεν φέρ­νει ανα­σφά­λεια; Εξάλ­λου, πόσο να πε­ρί­με­νε κα­νείς; Ο Λένιν, ο οποί­ος είχε την ικα­νό­τη­τα να συλ­λαμ­βά­νει και να ερ­μη­νεύ­ει με πο­λι­τι­κό τρόπο τα προ­βλή­μα­τα που προ­έ­κυ­πταν κάθε φορά, ανα­φέ­ρει ότι χρειά­ζε­ται να απαι­τού­με την απε­λευ­θέ­ρω­ση των κα­τα­πιε­ζό­με­νων εθνών «…όχι με αό­ρι­στες γε­νι­κές φρά­σεις, όχι με κού­φιες με­γα­λο­στο­μί­ες, όχι με τη μορφή της ‘‘ανα­βο­λή­ς’’ του ζη­τή­μα­τος ως το σο­σια­λι­σμό, αλλά με ένα κα­θα­ρό και με ακρί­βεια δια­τυ­πω­μέ­νο πο­λι­τι­κό πρό­γραμ­μα, που να παίρ­νει ει­δι­κά υπόψη του την υπο­κρι­σία και τη δει­λία των σο­σια­λι­στών των εθνών που κα­τα­πιέ­ζουν» (Λένιν, Άπα­ντα, τόμος 27, σελ. 260. Οι υπο­γραμ­μί­σεις δικές μου).

7) Στην προ­κει­μέ­νη πε­ρί­πτω­ση, θα πρέ­πει συ­νε­χώς οι Αρι­στε­ροί να το­νί­ζουν ότι είναι κα­θή­κον των ερ­γα­τι­κών τά­ξε­ων των Βαλ­κα­νί­ων να αντι­τα­χθούν στην εθνι­κι­στι­κή πο­λι­τι­κή των δικών τους χωρών. Ξέ­χω­ρα που η ανα­μο­νή επί 27 χρό­νια ενι­σχύ­ει τους εθνι­κι­σμούς εκα­τέ­ρω­θεν. Το γε­γο­νός ότι ανα­γνω­ρί­ζε­ται μα­κε­δο­νι­κή εθνό­τη­τα απο­συν­δε­δε­μέ­νη από τους αρ­χαί­ους Μα­κε­δό­νες και άρα από την ιστο­ρία ενός άλλου κρά­τους, του ελ­λη­νι­κού, αυτό είναι επι­τυ­χία των αντι-εθνι­κι­στών και από τις δύο χώρες. Γί­νε­ται έτσι σε­βα­στή και η ευαι­σθη­σία των Ελ­λή­νων πο­λι­τών, αφού ο σύγ­χρο­νος εθνι­κός μα­κε­δο­νι­σμός είναι από­λυ­τα δια­κρι­τός και έχει σλά­βι­κο πρό­ση­μο. Μά­λι­στα, και ο Ντέν­κο Μά­λε­σκι (πρώ­τος υπουρ­γός Εξω­τε­ρι­κών της ΠΓΔΜ, το 1991-93, και στε­νός συ­νερ­γά­της του τότε προ­έ­δρου Κίρο Γκλι­γκό­ροφ) δή­λω­σε ότι από τότε η θε­ώ­ρη­ση της Ιστο­ρί­ας ήταν «σε από­λυ­τη συμ­φω­νία με τη συμ­φω­νία που έχου­με τώρα» (δες Η Εφη­με­ρί­δα των Συ­ντα­κτών, 30/6-1/7/2018, σελ. 14). Επί­σης, όπως εύ­στο­χα επι­ση­μαί­νει σε άρθρο της, η Κα­τε­ρί­να Κο­λο­ζό­βα (κα­θη­γή­τρια Φι­λο­σο­φί­ας και Σπου­δών Φύλ­λου στην πόλη των Σκο­πί­ων), «Οι σύγ­χρο­νοι Μα­κε­δό­νες είναι Σλά­βοι και ανα­ζη­τούν ανα­γνώ­ρι­ση ως σλά­βι­κο και βαλ­κα­νι­κό έθνος, νε­ό­τε­ρο συ­γκρι­τι­κά με εκεί­νο των γει­τό­νων, όμως αρ­κε­τά πα­λαιό, ώστε να έχει κά­μπο­σες γε­νιές που προσ­διο­ρί­ζο­νται εθνι­κά και εθνο­τι­κά ως Μα­κε­δό­νες… Το δι­καί­ω­μα στον αυ­το­προσ­διο­ρι­σμό είναι ανα­φαί­ρε­το, και εγώ προσ­διο­ρί­ζο­μαι ως Μα­κε­δό­νι­σα. Όχι αρ­χαία Μα­κε­δό­νι­σα, αλλά σύγ­χρο­νη Σλάβα και Μα­κε­δό­νι­σα. […] –με αυτή την ταυ­τό­τη­τα γεν­νή­θη­κα» (Η Εποχή, 4-2-2018). Αυτό, βέ­βαια, απα­ντά και στη θέση του ΚΚΕ ότι δεν υπάρ­χει μα­κε­δο­νι­κή εθνό­τη­τα, το οποίο έρ­χε­ται σε αντί­θε­ση με την ιστο­ρία του και μά­λι­στα χωρίς να εξη­γεί τους λό­γους αυτής της ανα­θε­ώ­ρη­σης.

9) Υπό αυτή την έν­νοια, η σύν­θε­τη ονο­μα­σία είναι ένα θε­τι­κό βήμα, διότι όταν τρεις πε­ριο­χές προσ­διο­ρί­ζο­νται με το ίδιο όνομα, τότε απο­τε­λεί έν­δει­ξη καλής θέ­λη­σης να εξει­δι­κεύ­σει κάθε κρά­τος τον δικό του αυ­το­προσ­διο­ρι­σμό, λαμ­βά­νο­ντας υπόψη και την επι­θυ­μία τη άλλης πλευ­ράς. Και αυτό επε­τεύ­χθη με αυτή τη συμ­φω­νία, παρ’ ότι ο ελ­λη­νι­κός κα­πι­τα­λι­σμός επί της ου­σί­ας βγήκε ενι­σχυ­μέ­νος από αυτή. Επί­σης, εδώ να το­νί­σου­με ότι η εν λόγω συμ­φω­νία δεν ήταν του ΝΑΤΟ, αλλά με­τα­ξύ δυο κρα­τών. Αν δεν δε­χτού­με αυτή την άποψη, τότε τεί­νου­με να δε­χτού­με ότι όλα γί­νο­νται με εντο­λές του διε­θνούς ιμπε­ρια­λι­σμού, πα­ρα­βλέ­πο­ντας έτσι την ιμπε­ρια­λι­στι­κή φύση του ελ­λη­νι­κού κρά­τους.

10) Ο μόνος λόγος που είναι ανα­γκαίο να δε­χτού­με αυτή την συμ­φω­νία, παρά την ετε­ρο­βα­ρή θέση υπέρ της Ελ­λά­δας, είναι χάριν του συμ­φέ­ρο­ντος της φι­λι­κής συ­νύ­παρ­ξης στα Βαλ­κά­νια, επει­δή τερ­μα­τί­ζε­ται μια δια­μά­χη ενός αιώνα, και επει­δή η στα­θε­ρο­ποί­η­ση του γει­το­νι­κού κρά­τους είναι προς το συμ­φέ­ρον τόσο των πο­λι­τών στην Ελ­λά­δα όσο και των δικών του πο­λι­τών, ιδιαί­τε­ρα με το δη­μο­γρα­φι­κό ζή­τη­μα που αντι­με­τω­πί­ζει σχε­τι­κά με την ισχυ­ρή πλη­θυ­σμια­κά αλ­βα­νι­κή μειο­νό­τη­τα, η οποία σε βάθος χρό­νου μπο­ρεί να γίνει πλειο­νό­τη­τα και να εγεί­ρει άλλου τύπου εθνι­κι­στι­κές βλέ­ψεις. Κατά συ­νέ­πεια, απέ­να­ντι στο διε­θνι­στι­κό «Όχι» και σε οποιο­δή­πο­τε «Όχι», μπο­ρού­με ως Αρι­στε­ρά να εί­μα­στε υπέρ του διε­θνι­στι­κού «Ναι», χωρίς αυτό να ση­μαί­νει ότι υπο­στη­ρί­ζου­με την μνη­μο­νια­κή πο­λι­τι­κή της κυ­βέρ­νη­σης, ενώ ταυ­τό­χρο­να πρέ­πει να εί­μα­στε τόσο υπέρ της απο­χώ­ρη­σης της Ελ­λά­δας από το ΝΑΤΟ όσο και ενά­ντια στην έντα­ξη της Δη­μο­κρα­τί­ας της Βό­ρειας Μα­κε­δο­νί­ας σε αυτό. Τέλος, αν αξιο­ποι­η­θεί κα­τάλ­λη­λα από την Αρι­στε­ρά ανοί­γει ση­μα­ντι­κές δυ­να­τό­τη­τες για την επαφή τόσο των πο­λι­τι­κών ορ­γα­νώ­σε­ων με­τα­ξύ τους όσο και για την ανά­πτυ­ξη φι­λι­κών σχέ­σε­ων με­τα­ξύ των ερ­γα­τι­κών τά­ξε­ων, των συν­δι­κά­των, των κοι­νω­νι­κών ορ­γα­νώ­σε­ων κλπ. Διότι, ως γνω­στόν, η ιστο­ρία δεν πε­ρι­μέ­νει.