Η πρόθεση της κυβέρνησης να διεξαχθούν οι επόμενες εκλογές με σύστημα απλής αναλογικής (Α.Α), συναντά τις σφοδρότατες αντιδράσεις από το χώρο της αντιπολίτευσης, ατομικές και συλλογικές.
Οι πιο ακραίες φωνές, πέρα από την πολιτική ιδιοτέλεια να ελέγξει τις εξελίξεις με δεδομένη την εκλογική του ήττα, καταλογίζουν στον ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν διστάζει μπροστά σ' ένα οιονεί πολιτικό πραξικόπημα, ενταγμένο στην προοπτική μιας μακροπρόθεσμης επικυριαρχίας του. Ο δόλιος ΣΥΡΙΖΑ, με ένα δόλιο εκλογικό σύστημα ως εργαλείο για τη διάλυση του πολιτικού συστήματός. Και απέναντί του το μέτωπο των υπερασπιστών της "σταθερότητας". Ποιός αριστερός, ποιός δημοκρατικός πολίτης περασμένων δεκαετιών θα μπορούσε να φανταστεί αυτή την αντιστροφή...
Χοντρικά, τα επιχειρήματα των πολέμιων ομαδοποιούνται ως εξής : Μια κατηγορία αναφέρεται στενά στη συγκυρία. Μια δεύτερη διατυπώνεται με αξιώσεις μιας "θεωρητικοποιημένης - στρατηγικής" διαπραγμάτευσης του ζητήματος.
Στο σύνολό της, η επιχειρηματολογία εκτέθηκε πρόσφατα, με συνοχή και σαφήνεια, σε σχετικό άρθρο του καθηγητή Γ. Παγουλάτου [ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ - 10.7.2016], το οποίο - παρά τους οξείς και χλευαστικούς πολεμικούς τόνους - είναι χρήσιμο ως κείμενο αναφοράς, συστηματοποιώντας και τις θέσεις του "κεντροαριστερού χώρου".
*Τα επιχειρήματα της πρώτης κατηγορίας (τα πιο άμεσα "πολιτικά") είναι αποκαλυπτικά και ειλικρινή : << ...Ο συνασπισμός ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ>> γράφει ο κ. καθηγητής << διαβλέπει τη διαφαινόμενη ήττα του στις ερχόμενες εκλογές. Θέλει λοιπόν να εμποδίσει τη Ν.Δ. να σχηματίσει κυβερνητική πλειοψηφία, ακόμα και με ποσοστά του 40% + >>. Αυτό προφανώς δεν αποτελεί "επιχείρημα". Είναι απλώς η μεταμφίεση μιας θεμιτής πολιτικής προτίμησης και επιθυμίας σε "πρόβλεψη", στη βάση της γνωστής και ουδέποτε διαψευσθείσας "εγκυρότητας" των δημοσκοπήσεων, τρία περίπου χρόνια πρίν από την ολοκλήρωση της θητείας της παρούσας βουλής.
Απέναντι σ' αυτό, θα μπορούσα κι εγώ να αντιτάξω ένα επιχείρημα λογικά ισοδύναμο, βασισμένο σε ισχυρότερα πραγματολογικά δεδομένα : Με δεδομένο ότι σκληρότατα μέτρα περνούν με μηδαμινές κοινωνικές αντιστάσεις και ότι το κενό πολιτικής πρότασης από τη μεριά της αντιπολίτευσης είναι κραυγαλέο, η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ είναι μάλλον το πιθανότερο σενάριο.
Αλλά τι ποιότητας πολιτική προσέγγιση της κρίσης του πολιτικού συστήματος είναι αυτή ; Τί απομένει ως υπόβαθρο της κριτικής, πέρα από την παραδοχή της βλακώδους αθωότητας ή της κυνικής ιδιοτέλειας της Αριστεράς, που επί χρόνια διεκδίκησε την καθιέρωση της Α.Α. ως πάγιου εκλογικού συστήματος ; Πόσο πιστευτή από το κοινωνικό σώμα είναι η μετωνυμία της σημερινής πολιτικής ετερονομίας του κεντροαριστερού χώρου σε ευγενή ανιδιοτέλεια, με κριτήριο το "εθνικό συμφέρον" ;
*Η δεύτερη κατηγορία επιχειρημάτων είναι περισσότερο φιλόδοξη. Επιχειρεί μια (γκραμσιανή) σύνδεση παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος.
Συνθέτει αρχικά μια νοσταλγική saga του αδικοχαμένου, "ιστορικού δικομματισμού", ο οποίος << παρήγαγε κυβερνητική σταθερότητα>>. (Το έχουμε ξαναδιαβάσει πλειστάκεις). Τη σταθερότητα μιας ορισμένου τύπου ταξικής κυριαρχίας, (που διόγκωνε τα ελλείμματα και το χρέος, κατασκεύασε την κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα, υπεράσπισε τις ανισότητες ως κινητήρια δύναμη της προόδου, υποβίβασε το κοινωνικό κράτος σε θεσμό λελογισμένης φιλανθρωπίας) θα αντέτεινα εγώ. Αλλά αυτό θα οδηγούσε τη συζήτηση έξω από το πεδίου του φορμαλιστικού εκλογικισμού, και θα έκανε ορατές τις αντίπαλες ιδεολογικές προκείμενες και την αφετηριακή πολιτική μεροληψία.
Ο κ. Παγουλάτος επιχειρεί να ενισχύσει τη συνηγορία υπέρ του παλαιού δικομματισμού με έναν ισχυρισμό κατάφωρα διαψευσμένο από την πραγματικότητα : << Ο δικομματισμός (προϊόν ενισχυμένης αναλογικής) υποχρέωνε σε κόμματα μεγάλα, ευρύχωρα και πολυσυλλεκτικά>>, στα οποία οι ιδεολογικές τάσεις συνθέτονταν, χωρίς να αποσταθεροποιούν το πολιτικό σύστημα και την κοινωνία. Αλλά από το 2010, αυτά τα μεγάλα κόμματα εισέβαλαν στον κύκλο της αστάθειας, της κρίσης εκροσώπησης, της αποδιάρθρωσης μέχρι τα όρια της πολιτικής εξαέρωσης, χωρίς τη συνέργεια της Α.Α.
Σήμερα λοιπόν, η Α.Α. εγκαλείται ως παράγοντας που θα οδηγήσει στην αστάθεια και στην "ρευστοποίηση" ενός ήδη αποσταθεροποιημένου και ρευστοποιημένου πολιτικού συστήματος - μια παραδοξολογία στα όρια του εξωφρενικού.
Και μας περιμένουν και άλλα δεινά διότι, <<η ρευστότητα της Α.Α. είναι ο παράδεισος των εξωθεσμικών συμφερόντων, μιντιαρχών και λοιπόν παραγόντων>> (!) όπως μας προειδοποιεί ο κ. καθηγητής, θεωρώντας προφανώς ότι η σύμφυση όλων αυτών με την πολιτική εξουσία την εποχή του δικομματισμού ήταν αυτή που εξασφάλιζε την πολιτική σταθερότητα.
*Ας συζητήσουμε λοιπόν το ζήτημα πιό σοβαρά και όχι "με όρους φοιτητικού συνδικαλισμού", όπως μας προτρέπουν οι συνήθως αυτόκλητοι εκφραστές της "ευθύνης" :
> Η Α.Α. δεν είναι ούτε ο γενικός εξυγιαντής ούτε ο καταστροφέας του πολιτικού συστήματος. Κάνει αυτό που απαιτείται από κάθε εκλογικό σύστημα : καταγράφει εκλογικά την αντιστοίχηση κοινωνικού- πολιτικού σε μια συγκεκριμένη στιγμή και το κάνει με μεγαλύτερη ακρίβεια από κάθε άλλο.
> Δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα της σταθερότητας. Ο στόχος είναι να επιτρέψει την δικαιότερη έκφραση εκπροσώπησης των πολιτικών τάσεων μέσα στην κοινωνία. Δεν μπορεί να απαντήσει όμως στην κρίση εκπροσώπησης των κομμάτων. Μπορεί ίσως να λειτουργήσει ως προϋπόθεση. Το πρόβλημα της πολιτικής σταθερότητας το συνυπολογίζουν οι πολίτες με την ψήφο τους.
> Το κορυφαίο ζήτημα της κρίσης του πολιτικού συστήματος είναι πρωταρχικά ζήτημα κρίσης των κομματικών ταυτοτήτων που αδυνατούν να προκαλέσουν ισχυρές ταυτίσεις με τις κοινωνικές δυνάμεις για τις οποίες ενδιαφέρονται. Από την άποψη αυτή, ο ανερμάτιστος πολυσυλλεκτισμός είναι παράγοντας αποδιάρθρωσης και όχι συνοχής των πολιτικών υποκειμένων και επομένως επιτείνει τη ρευστοποίηση και τη σύγχυση στο πολιτικό πεδίο. Η απάντηση στην κρίση θα εξαρτηθεί από τη θέληση και την ικανότητα των κομμάτων να ενσωματώσουν στα πολιτικά τους σχέδια τα πάθη και τις προσδοκίες των ανθρώπων. Και δεν θα προκύψει μέσα από τακτικισμούς, εκλογικές τεχνικές και επιλογές ευκαιριακών συγκλίσεων που απαξιώνουν την ιστορικότητα, τις ιδέες, τα στρατηγικά προτάγματα.
Δεν είναι η Απλή Αναλογική το θηρίο που θα κατασπαράξει την πολιτική δημοκρατία. Αυτό που την απειλεί είναι η "έξοδος από την ήπειρο του πολιτικού". Και επ' αυτού δεν χωρούν νοητικές ακροβασίες, ηθικολογίες και φτηνά επιχειρήματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου